Tuy nhiên, hiện nay có một bộ phận thanh niên sống thiếu lý tưởng, giảm sút niềm tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành kỷ luật, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hoá dân tộc, thờ ơ, lãnh cảm với những vấn đề xã hội; tình trạng tội phạm trong thanh niên gia tăng và diễn biến ngày càng phức tạp... Thực trạng trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: một số cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể chưa quan tâm đúng mức đến công tác thanh niên và việc bồi dưỡng, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên; vai trò của tổ chức đoàn và đội ngũ cán bộ đoàn ở nhiều nơi chưa được phát huy; nội dung, hình thức, phương pháp hoạt động đoàn còn nhiều hạn chế; một bộ phận thanh niên thiếu ý thức tu dưỡng rèn luyện về phẩm chất đạo đức, lối sống; sự chống phá của các thế lực thù địch và những tiêu cực của nền kinh tế thị trường... đã và đang tác động không nhỏ đến công tác giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên.

 Nhận thức rõ vị trí, vai trò của thanh niên và công tác thanh niên trong thời kỳ mới, Nghị quyết Trung ương 7 khóa X khẳng định: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội"(2). Mục tiêu đặt ra là: “Tiếp tục xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc; kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có đạo đức cách mạng, ý thức chấp hành pháp luật, sống có văn hoá, vì cộng đồng; có năng lực, bản lĩnh trong hội nhập quốc tế; có sức khoẻ, tri thức, kỹ năng và tác phong công nghiệp trong lao động tập thể trở thành những công dân tốt của đất nước”(3).

 Để bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho thanh niên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay, cần thực hiện tốt một số nội dung, giải pháp cơ bản sau:

 Một là, tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nâng cao bản lĩnh chính trị, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng, truyền thống yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội cho thanh niên.

 Thế hệ trẻ ngày nay sinh ra và lớn lên trong bối cảnh đất nước hoà bình, độc lập, được thừa hưởng những thành quả của các thế hệ cha anh để lại. đứng trước nhiều khó khăn, thử thách thì đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức lớn đòi hỏi thanh niên phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng mà Đảng và Bác Hồ đã chọn. Cần tăng cường giáo dục cho thanh niên nắm vững tính cách mạng, khoa học những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; về mục tiêu, lý tưởng của Đảng, của dân tộc; về độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; về truyền thống yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, tinh thần quốc tế trong sáng của thanh niên; về thân thế, sự nghiệp, tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; về truyền thống vẻ vang của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; về phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, nhân cách, bản lĩnh của người thanh niên cộng sản. Mặt khác, giáo dục cho thanh niên hiểu rõ âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam và những ảnh hưởng tiêu cực của nền kinh tế thị trường; giáo dục, xây dựng tình bạn, tình yêu chân chính, trong sáng, lành mạnh; xây dựng ý thức công dân, chấp hành pháp luật, tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, giá trị nhân văn cao đẹp của con người Việt Nam..., làm cho thanh niên có nhận thức đúng đắn, sâu sắc những vấn đề lý luận, thực tiễn xã hội đặt ra, củng cố niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

 Mục tiêu, lý tưởng của Đảng là “Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội”, cũng chính là mục tiêu, lý tưởng cao đẹp, ước mơ hoài bão của thế hệ trẻ. Để thực hiện mục tiêu, lý tưởng đó thanh niên cần phải tạo dựng cho mình niềm tin, ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên không cam chịu đói nghèo, lạc hậu, dám vượt qua mọi khó khăn, thử thách để khẳng định mình, biến ước mơ, hoài bão của tuổi trẻ thành hiện thực. Thanh niên phải không ngừng học tập chiếm lĩnh những đỉnh cao mới của tri thức nhân loại, năng động sáng tạo áp dụng những thành tựu đó vào thực tiễn công tác, làm giàu cho mình và cho đất nước; rèn luyện bản lĩnh chính trị, tư tưởng, đạo đức, nhân cách; tích cực đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng; biết “miễn dịch”, “đề kháng” với những cám dỗ, ảnh hưởng tiêu cực ngoài xã hội, giữ vững bản lĩnh chính trị, lý tưởng cao đẹp của người thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong thời đại mới.

 Hai là, nâng cao năng lực lãnh đạo của các cấp ủy đảng, trách nhiệm của các tổ chức đoàn thể trong giáo dục, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho thanh niên.

 Bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên là việc làm rất quan trọng và cần thiết, là trách nhiệm của mọi tổ chức, lực lượng nhưng trước hết là vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng. Cấp ủy đảng trực tiếp lãnh đạo công tác thanh niên và việc bồi dưỡng mục tiêu lý tưởng cho thanh niên, đó là nhân tố quan trọng trong việc hình thành phẩm chất chính trị, đạo đức, nhân cách. Vì vậy, các cấp ủy đảng phải tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, coi việc bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho thanh niên là nhiệm vụ thường xuyên, là trách nhiệm của tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên. Xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh là cơ sở để xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh. Vì vậy, nghị quyết của các cấp ủy đảng phải xác định rõ nội dung, chỉ tiêu, biện pháp lãnh đạo đối với công tác thanh niên và việc bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho thanh niên. Trong cấp ủy cần phân công cán bộ, đảng viên có uy tín, trách nhiệm phụ trách công tác thanh niên. Tổ chức đảng cần tin tưởng và giao nhiệm vụ cho thanh niên, theo dõi, giúp đỡ tạo điều kiện để thanh niên rèn luyện, trưởng thành, phát huy vai trò làm chủ và tiềm năng to lớn của thanh niên thực hiện sứ mệnh lịch sử đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đấu tranh chống nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng và bảo vệ đất nước giàu mạnh, văn minh, nhân dân có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc. Kết hợp giáo dục, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng với giải quyết các vấn đề chính đáng của thanh niên như: học tập, lao động, việc làm, nhu cầu văn hoá thông tin, giải trí tạo môi trường để thanh niên rèn luyện, phấn đấu và phát triển toàn diện. Cấp ủy đảng phải thường xuyên kiểm tra, nắm tình hình, định hướng, tạo mọi điều kiện để tổ chức đoàn hoạt động, định kỳ gặp gỡ, đối thoại với thanh niên, nắm chắc số lượng, chất lượng, tình hình tư tưởng, tâm tư nguyện vọng của thanh niên để giải quyết kịp thời. Thường xuyên tổng kết rút kinh nghiệm nhằm chỉ rõ ưu, khuyết điểm, nguyên nhân, trách nhiệm của cấp ủy, đảng viên phụ trách, chống thái độ thờ ơ hoặc khoán trắng cho thanh niên. Thông qua hoạt động thực tiễn, lựa chọn những đoàn viên thanh niên ưu tú để có kế hoạch bồi dưỡng kết nạp đảng, lựa chọn những cán bộ đoàn có đủ phẩm chất, năng lực được thử thách qua phong trào cách mạng của thanh niên tạo nguồn kế cận trong cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng. Cán bộ, đảng viên phải thật sự gương mẫu về phẩm chất đạo đức, lối sống để thế hệ trẻ noi theo.

 Cùng với việc nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, cần đề cao trách nhiệm của các tổ chức chính quyền, đoàn thể xã hội, đặc biệt là vai trò của nhà trường và gia đình trong giáo dục mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho thanh niên. Nhà trường không chỉ trang bị tri thức mà cả tư tưởng, đạo đức, lối sống cho thanh niên. Vì vậy, mọi hoạt động của nhà trường đều phải mang tích giáo dục cao; xây dựng nhà trường chính quy, tiên tiến, mẫu mực, kiên quyết khắc phục bệnh thành tích và những hiện tượng tiêu cực trong giáo dục đào tạo, trong thi cử làm ảnh hưởng đến nhân cách của thanh niên. Gia đình là tế bào của xã hội, là cái nôi nuôi dưỡng những giá trị nhân cách cho thanh niên cho nên mỗi gia đình phải là những tế bào khoẻ mạnh; xây dựng gia đình bình đẳng, hoà thuận, ấm no, hạnh phúc, các thế hệ gương mẫu thương yêu giúp đỡ lẫn nhau.

 Ba là, phát huy vai trò xung kích của Đoàn thanh niên, xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh, thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên.

 Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, là đội dự bị tin cậy của Đảng, là nơi trực tiếp quản lý, giáo dục đoàn viên thanh niên. Các cấp bộ đoàn phải xác định công tác giáo dục là nhiệm vụ hàng đầu, là chức năng chủ yếu của tổ chức đoàn, trong đó nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là cốt lõi và xuyên suốt trong mọi hoạt động của công tác đoàn. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho thanh niên các tổ chức đoàn phải được xây dựng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, thực sự là tổ chức chính trị chăm lo bảo vệ quyền lợi chính đáng của đoàn viên, thanh niên, là người bạn, người đồng hành, là nơi đoàn viên thanh niên gửi gắm tâm tư, đề đạt nguyện vọng của mình, là lãnh tụ tinh thần định hướng mục tiêu, lý tưởng, nghề nghiệp cho thanh niên.

 Các tổ chức đoàn phải có chương trình, kế hoạch giáo dục cụ thể trong từng thời kỳ, từng giai đoạn; thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho thanh niên phù hợp với đặc điểm tâm lý của tuổi trẻ và phải căn cứ vào từng đối tượng cụ thể như: thanh niên là học sinh, sinh viên, trí thức, thanh niên trong lực lượng vũ trang, thanh niên làm việc trong các nhà máy xí nghiệp, các khu công nghiệp, thanh niên nông thôn, thanh niên là người dân tộc thiểu số... để có phương pháp, cách thức tổ chức tuyên truyền, giáo dục phù hợp, hiệu quả. Phải xây dựng được đội ngũ cán bộ đoàn có đủ phẩm chất, năng lực, gương mẫu về đạo đức, lối sống, nhất là tính năng động trách nhiệm, thật sự gần gũi quần chúng, hiểu rõ đặc điểm tâm lý thanh niên, sâu sát cơ sở, “lăn lộn” với phong trào, có tác phong làm việc khoa học, cụ thể, có kỹ năng giao tiếp, tổ chức tốt các hoạt động tuyên truyền, giáo dục thuyết phục được thanh niên tin tưởng.

 Bồi dưỡng, giáo dục mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho thanh niên cần chú trọng tổ chức tốt việc học tập lý luận chính trị, các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ, hoạt động thi đua xã hội chủ nghĩa, các cuộc thi, cuộc vận động, hoạt động tuyên truyền, cổ động, văn hoá văn nghệ, thể dục, thể thao, vui chơi, giải trí... Trên cơ sở đó định hướng tư tưởng, củng cố niềm tin, xây dựng động cơ phấn đấu cho thanh niên.

 Bốn là, đề cao vai trò tự giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng của thanh niên, quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi để thanh niên phát triển, hoàn thiện nhân cách.

 Con người sống không thể thiếu lý tưởng, có lý tưởng mới thôi thúc con người hành động. Nhưng lý tưởng cách mạng không tự nhiên có mà là một quá trình giáo dục, học tập, rèn luyện, nhất là vai trò tự giáo dục của mỗi người. Vì lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội mà các thế hệ cha anh đã chiến đấu hy sinh, ngày nay thế hệ trẻ cần phải tiếp tục giữ vững và phát huy truyền thống tốt đẹp đó lên tầm cao mới. Trong điều kiện xã hội hóa ngày càng cao, xu hướng hội nhập quốc tế ngày càng mở rộng... thì việc phát huy vai trò tự giáo dục của thanh niên là vấn đề có ý nghĩa trực tiếp quyết định giữ vững định hướng chính trị, bản lĩnh và năng lực hành động thực tiễn của thanh niên. Tự giáo dục là quá trình hoạt động có mục đích, có ý thức của thanh niên hướng vào phát triển và hoàn thiện những phẩm chất, nhân cách, đạo đức cách mạng, đồng thời đấu tranh loại trừ những tính cách không phù hợp với lý tưởng của thanh niên, những thói hư, tật xấu... có ảnh hưởng đến chuẩn mực xã hội, lý tưởng cao đẹp của tuổi trẻ. Giáo dục làm cho thanh niên có nhận thức đúng đắn, tự giáo dục là yếu tố căn bản chuyển hoá nhận thức thành hành động, ý chí, lý tưởng sống của thanh niên. Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng chỉ phát huy hiệu quả khi đoàn viên, thanh niên ý thức được bản thân và sự cần thiết phải tự tu dưỡng, rèn luyện trau dồi phẩm chất đạo đức, lối sống, có nghĩa là phải tự trả lời câu hỏi: mình phải làm gì và sống như thế nào? Thông qua tự giáo dục ý thức tự giác của thanh niên, những định hướng giá trị vốn tồn tại với tư cách là nhu cầu khách quan của xã hội được chuyển hoá thành niềm tin, ước mơ, hoài bão, lý tưởng, thành hành động cụ thể trong học tập, công tác, trong lời nói, việc làm của tuổi trẻ và quyết tâm suốt đời phấn đấu cho mục tiêu, lý tưởng đó.

 Đảng, Nhà nước và toàn xã hội phải thường xuyên quan tâm, chăm lo, tạo điều kiện về vật chất, tinh thần, cơ sở pháp lý để thanh niên phát triển toàn diện, đặc biệt là giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức, lối sống. Xây dựng môi trường xã hội trong sạch, lành mạnh, kiên quyết đấu tranh loại bỏ tình trạng tham ô, lãng phí và các hiện tượng tiêu cực ngoài xã hội, củng cố niềm tin của thanh niên vào sự lãnh đạo của Đảng. Sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội không chỉ ở đường lối, chủ trương mà phải bằng những chính sách cụ thể, thiết thực như giải quyết việc làm, thu nhập, xây dựng các khu vui chơi giải trí dành cho thanh niên, tuyên dương, biểu dương, khen thưởng, xây dựng và nhân rộng các nhân tố điển hình, tiên tiến trên các lĩnh vực, trong đó chú ý đến thanh niên có hoàn cảnh khó khăn, thanh niên tàn tật, thanh niên vùng sâu, vùng xa, thanh niên là người dân tộc thiểu số... để họ đem hết tài năng, trí tuệ góp phần xây dựng nước Việt Nam giàu đẹp, văn minh.

-------------------------------------------------------------

Sưu tầm.